Monitoring i ochrona kulika wielkiego w roku 2016
W roku 2016 Towarzystwo Przyrodnicze "Bocian" kontynuowało działania z zakresu czynnej ochrony oraz monitoringu kulika wielkiego. Czynna ochrona gniazd była prowadzona w Dolinie Dolnego Bugu i Dolinie Liwca, w Ostoi Kurpiowskiej oraz Dolinach Omulwi i Płodownicy. Monitoringiem objęto 413 powierzchni (kwadratów 2x2 km) zlokalizowanych w 18 ostojach. Monitoring jest realizowany w ramach projektu pt. "Monitoring kulika wielkiego w Polsce w latach 2015-2017”, który został dofinansowany przez Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Celem monitoringu jest śledzenie zmian liczebności populacji lęgowej kulika wielkiego w najważniejszych ostojach tego gatunku w kraju, oraz wskazanie cech środowiska wpływających na jego liczebność.
Powierzchnie monitoringowe są zlokalizowane w dolinach rzecznych (o różnym stopniu przekształcenia) lub też na rozległych kompleksach łąk. Każdego roku monitoringiem zostanie objętych 413 kwadratów co daje powierzchnię 165 200 ha (1 kwadrat = 400 ha). Większa część powierzchni monitoringowych znajduje się w granicach ptasich obszarów Natura 2000, dla których kulik wielki był gatunkiem kwalifikującym i jest przedmiotem ochrony. Na każdym kwadracie monitoringowym wyznaczony został transekt o długości 2 km, składający się z 4 odcinków o długości 500 m. W trakcie przemarszu transektem ornitolodzy odnotowują wszystkie widziane i słyszane (po obu stronach transektu) osobniki kulika wielkiego, w tym także: rycyka, krwawodzioba i czajki oraz wrony siwej, kruka i lisa. Osobniki wpisywane są do formularza terenowego do odpowiedniej kategorii odległości: 0-100, 101-300, 301-1000 m. Na każdym kwadracie monitoringowym zostaną przeprowadzone 3 kontrole: I - 10-20 kwietnia, II - 1-10 maja, III - 1-10 czerwca. Więcej informacji o monitoringu na stronie http://ochronakulika.pl/monitoring
Raport prezentujący wyniki monitoringu z roku 2016 można pobrać w formacie PDF poniżej
Czynną ochroną objęto 8 gniazd kulika wielkiego w ostoi Natura 2000 Dolina Dolnego Bugu, 10 gniazd w Dolinach Omulwii i Płodownicy i 3 w Ostoi Kurpiowskiej. Działania ochronne były realizowane również w ostoi Nadnoteckie Łęgi przez Nadnoteckie Koło PTOP "Salamandra", o czym pisaliśmy tutaj. Czynna ochrona polegała na podkładaniu do gniazd drewnianych jaj oraz inkubacji jaj kulików w inkubatorach. Na powyższe zabiegi Towarzystwo co roku występuje do RDOŚ o stosowne zezwolenia. Cztery gniazda w Dolinie Dolnego Bugu zabezpieczono dodatkowo za pomocą ogrodzenia (siatki) podłączonego do elektryzatora. Wszystkie zabiegi miały na celu zwiększenie sukcesu gniazdowego kulików. W sumie inkubacji poddano 80 jaj (28 z doliny Bugu i 52 na Kurpiach). W Dolinie Dolnego Bugu klujące się pisklęta podłożono do 2 gniazd (8 piskląt), niestety do wieku lotności przeżył tylko jeden młody. W Ostoi Kurpiowskiej i w dolinach Omulwi i Płodownicy do gniazd porzucono 21 klujących się piskląt, z których lotności uzyskało 14 młodych. Niestety podobnie jak w latach ubiegłych, w większości gniazd drewniane atrapy jaj zostały zrabowane przez drapieżniki co spowodowało opuszczenie rewirów przez ptaki dorosłe. Pisklęta ze zrabowanych gniazd przeznaczono do hodowli wolierowej. Po osiągnięcie lotności na wolność wypuszczono 21 młode. Trzy ptaki z hodowli przekazano do Ogrodu Zoologicznego w Warszawie do hodowli ex-situ. W latach ubiegłych na potrzeby hodowli zachowawczej przekazano już 3 ptaki.
Przed wypuszczeniem na wolność, młode ptaki z hodowli wolierowych są obrączkowane i dodatkowo znakowane żółtymi znacznikami tzw. flagami z czarnym alfanumerycznym (3 znaki) kodem. Flagi sa zakładane powyżej stawu skokowego na goleń. Zastosowanie kolorowych znaczników zwiększa szanse odczytania indywidualnego kodu oraz identyfikację obserwowanego osobnika. Jeżeli widziałeś kulika wielkiego z żółtą flagą, prosimy zgłoś obserwacje bezpośrednio nam oraz w systemie POLRING Polskiej Centrali Obrączkowania Ptaków. Jesienią zeszłego roku jeden z naszych "wolierowych" kulików został stwierdzony po 106 dniach od zaobrączkowania (zindentyfikowany po obrączce) we Francji (niedaleko Arvert) na zimowisku w odległości 1806 km od miejsca wypuszczenia (Kurpie). Niestety ptak został zastrzelony, mimo obowiązującego we Francji 5 letniego moratorium polowania na kuliki! W najbliższych latach będziemy chcieli, we współpracy z naszymi francuskimi partnerami, podjąć akcję mającą na celu skreślenia kulika wielkiego z listy gatunków łownych. W latach 2017-2020 czynna ochrona kulika wielkiego będzie kontynuowana w ramach projektu "Realizacja Krajowego Planu Ochrony Kulika Wielkiego - etap I", współfinansowanego ze środków Funduszu Spójności Unii Europejskiej. Więcej o projekcie przeczytasz na stronie http://www.bocian.org.pl/kulik lub stronie projektu http://ochronakulika.pl/
Monitoring kulika wielkiego w Polsce w latach 2015-2017 dofinansowano przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Monitoring kulika wielkiego w dolinie Bugu w roku 2016 dofinansowano przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie, w formie dotacji, w kwocie 9.072,00 zł.
Czynna ochrona gniazd kulika wielkiego w Dolinie Dolnego Bugu i Dolinie Liwca dofinansowana przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie, w formie dotacji, w kwocie 18.000,00 zł.
